Artykuł zaktualizowany i rozszerzony w październiku 2021

Czasami mówi się o niej „choroba pocałunków”. Nasze babcie częściej określały ją mianem „zimna”. Opryszczka, bo o niej mowa, najczęściej atakuje nasze usta. Niekiedy ciężko się z niej wyleczyć. Jakie są najbardziej skuteczne metody na opryszczkę? Czy gdy opryszczka pojawi się na wardze, lepiej sięgać po domowe metody, czy skorzystać z pomocy lekarza?

Opryszczka pospolita (potocznie „zimno”) jest bardzo często występującą infekcją wirusową wywoływaną przez Herpes simplex virus (HSV). Przeważnie do zakażenia dochodzi już w dzieciństwie i niestety, choć wirus opryszczki może nie dawać żadnych objawów latami, pozostaje w organizmie już na zawsze.

Nasze babcie i dziadkowie, a czasami nawet rodzice miewali tendencję do bagatelizowania tego problemu. Najczęściej zbywali go stwierdzeniem, że to wszystko przez „całowanie się na wietrze”. Tymczasem nieleczona opryszczka może nieść za sobą wiele poważnych konsekwencji – a niekiedy prowadzić nawet do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Co więc robić w razie wystąpienia opryszczki? Oto kilka wskazówek.

Przyczyny opryszczki

Wirus opryszczki występuje w dwóch postaciach – jako HSV-1, który powoduje opryszczkę warg i jamy ustnej, a także HSV-2, który wywołuje objawy w obrębie narządów płciowych. Od tej reguły są jednak wyjątki i może zdarzyć się odwrotnie. Do zakażenia dochodzi poprzez kontakt z wydzieliną z pęcherzyka, śliną, a także przez styczność z błonami śluzowymi i skórą.

Typowe sytuacje stwarzające ryzyko to pocałunki, dzielenie posiłku, picie z jednego naczynia. Chociaż prawdopodobieństwo zarażenia się od osoby, która nie ma objawów, jest bardzo niewielkie, dochodzi również do takich przypadków. Dlatego właśnie tak trudno jest ustrzec się przed „zimnem”. (1)

Objawy opryszczki

Opryszczka na ustach daje widoczne objawy mniej więcej tydzień po zakażeniu wirusem. Z początku jest to mrowienie, pieczenie, nadwrażliwość. Po 2–3 dniach pojawiają się drobne pęcherzyki z płynem. Kiedy pękają, w ich miejscach tworzą się nadżerki, jednak w ciągu kolejnych dni dochodzi do ich zagojenia, nawet bez zastosowania specjalistycznego leczenia.

Najcięższy przebieg ma opryszczka, która występuje po raz pierwszy, natomiast w przypadku wtórnych zakażeń objawy zwykle utrzymują się przez około 10–12 dni. Niestety niektóre osoby mają dużą skłonność do nawrotów. Czynnikiem, który im sprzyja, jest obniżenie odporności. (1, 2)

Jak pozbyć się opryszczki w krótkim czasie?

Ze względu na nieestetyczny wygląd wykwitów warto znać sposób na opryszczkę, który przyspieszy jej gojenie oraz zmniejszy bolesność. Jednak nie o chodzi tylko o wymiar estetyczny. Struktura wykwitów to otwarte, pękające pęcherzyki, które łatwo się namnażają i przez które bakterie i wirusy mogą wnikać w głąb organizmu.

W aptekach dostępne są różnego rodzaju plastry na opryszczkę, które działają łagodząco i jednocześnie maskują zmiany. Można również sięgnąć po antywirusowe leki na opryszczkę, takie jak acyklowir, z powodzeniem stosowana jest też maść cynkowa. Przedtem należy jednak skonsultować się z lekarzem.

Domowe sposoby na opryszczkę – jak zapobiegać zakażeniom?

Ze względu na częste występowanie zakażenia wirusem HSV wiele osób pragnie dowiedzieć się, jak szybko pozbyć się opryszczki. Tymczasem najważniejsza jest profilaktyka. Na pewno jej filarem jest odpowiednia higiena i unikanie bliskiego kontaktu z osobami, u których są widoczne objawy. W takich przypadkach nie są zalecane pocałunki, picie z jednego naczynia, dzielenie się sztućcami i jedzeniem, używanie tego samego ręcznika czy maszynki do golenia. Warto również pamiętać, aby nie oblizywać policzków, a w przypadku kontaktu z dziećmi – nie całować ich w usta.

Ponadto należy często myć ręce, na których łatwo przenoszą się chorobotwórcze drobnoustroje. Osoby, które mają częste nawroty opryszczki, powinny też unikać opalania się oraz stresu, który sprzyja wykwitom. (3)

Czy wybór pasty do zębów też może mieć znaczenie w ochronie przed HSV?

Tak, na przykład pasta SPLAT Special LOVE [produkt do podlinkowania] zawiera glicerynian potasu, który chroni przed wirusem HSV, ponadto działa przeciwzapalnie, antybakteryjnie oraz przeciwpróchniczo. Utrzymuje błonę śluzową wargi w dobrej kondycji po to, aby wirusy nie miały możliwości przez nią przenikać. Zmniejszenie ryzyka opryszki nie jest jednak jedyną zaletą używania pasty. Kryje ona bowiem w składzie ekstrakt z nasion pachnotki, który wzmacnia jej działanie ochronne wobec próchnicy, ponadto zawiera naturalny disacharyd, który na długo odświeża oddech, a także system delikatnie wybielający zęby.

Wirus opryszczki jest problemem, którego nie można ignorować. Nie tylko ze względu na widoczne objawy zakażenia, ale także ryzyko nawrotów, rozprzestrzeniania się infekcji oraz ryzyko zakażania kolejnych osób. Pełna ochrona przed HSV niestety nie jest możliwa, jednak warto wykorzystać dostępne środki, aby przynajmniej ograniczyć prawdopodobieństwo zakażenia.

Piśmiennictwo:

  1. Kuchar E., Zakażenie wirusem opryszczki zwykłej u dorosłych. Link, data dostępu: 1.08.2019.
  2. Cold sore.Link, data dostępu: 1.08.2019.
  3. Fletcher J., What causes recurrent cold sores? Link, data dostępu: 1.08.2019.