Kamień nazębny to inaczej zmineralizowana płytka nazębna, powstająca w wyniku niewłaściwej higieny jamy ustnej. W odróżnieniu od miękkiej płytki bakteryjnej, którą można usunąć za pomocą szczoteczki, kamień nazębny jest twardy, a pozbycie się go wymaga specjalistycznych zabiegów w gabinecie stomatologicznym.
Złogi, które powstają na powierzchni szkliwa, nie są jedynie problemem natury estetycznej. Kamień nazębny powoduje nieprzyjemny zapach z ust, a także może stać się przyczyną obniżania się poziomu dziąseł, a w efekcie rozchwiania i utraty zębów. Z tego powodu tak ważne jest szczotkowanie zębów dwa razy dziennie oraz regularne kontrole u lekarza stomatologa.
Jak powstaje kamień nazębny?
Kiedy miękka płytka bakteryjna ulegnie mineralizacji, przekształca się w kamień nazębny. Składa się on z bakterii próchnicowych, złuszczonych komórek nabłonka, płytki nazębnej, resztek pokarmowych, związków wapnia i fosforu.
Złogi, które tworzą się na zębach w obrębie brzegów dziąseł, to tak zwany kamień naddziąsłowy. Ma on zazwyczaj kolor żółty i jest łatwy do wykrycia przez pacjenta oraz lekarza. Jego konsystencja jest umiarkowanie twarda i można usunąć go za pomocą specjalnych narzędzi. Nieleczony może prowadzić do odwapnienia tkanek twardych zęba.
Złogi powstające w obrębie kieszonek zębów to kamień poddziąsłowy, który jest niewidoczny dla pacjenta i trudny do wykrycia przez stomatologa. Ma charakterystyczny ciemnobrązowy kolor. Ze względu na to, że jest bardziej zmineralizowany, trudniej go usunąć. Może on uszkadzać tkanki miękkie w obrębie brzegu dziąsła i podtrzymywać obecny już stan zapalny.
Odkładanie się kamienia nazębnego jest indywidualne u każdego człowieka, jednak czynniki sprzyjające tej przypadłości to m.in. noszenie aparatów ortodontycznych, wady zgryzu, spożywanie dużych ilości cukrów oraz niewłaściwa higiena jamy ustnej.
Leczenie kamienia nazębnego
Kamienia nazębnego nie da się usunąć samodzielnie, ponieważ twarde złogi są trwale przytwierdzone do płytki zęba.
Najczęstszą metodą leczenia tej przypadłości jest skaling, czyli rozbijanie nalotu za pomocą ultradźwięków. Specjalne urządzenie emitujące ultradźwięki powoduje odpryskiwanie złogów od powierzchni zęba, bez naruszania szkliwa i dziąseł. Skaling ultradźwiękowy jest uważany za bezpieczny i nieinwazyjny.
Alternatywą dla tego zabiegu jest wykorzystywanie lasera, urządzeń mechanicznych, środków chemicznych lub metody ręcznej (wykonywanej bardzo rzadko ze względu na jej pracochłonność oraz niedokładność). Po usunięciu kamienia zęby mogą zostać poddane piaskowaniu, polerowaniu oraz fluoryzacji.
Przeciwwskazaniami do wykonania skalingu są ciąża, odklejanie się siatkówki oka, zaawansowana osteoporoza, a także wszczepiony rozrusznik serca.
Zapobieganie kamieniowi nazębnemu
Kamienia nazębnego nie da się całkowicie wyeliminować, ale można ograniczyć jego powstawanie do minimum. Najważniejszą zasadą jest właściwa, codzienna higiena jamy ustnej, czyli szczotkowanie zębów, używanie nici dentystycznych oraz płukanie ust płynami antybakteryjnymi.
Bardzo ważnym aspektem jest wybór odpowiednich produktów higienicznych, przede wszystkim pasty i szczoteczki, dostosowanych do potrzeb zębów oraz dziąseł.
Warto także pamiętać o higienie języka – znajdują się na nim liczne kolonie bakterii, które przyczyniają się do powstawania kamienia nazębnego, a także powodują nieświeży oddech.
Osobom ze skłonnościami do tej nieestetycznej przypadłości polecane jest także ograniczanie picia kawy oraz herbaty. Warto ponadto zrezygnować z palenia papierosów, bowiem zęby palacza są najbardziej narażone na pojawienie się przebarwień oraz kamienia. Dodatkowo jest on znacznie ciemniejszy niż w przypadku osób niepalących.
Niezbędne są również profilaktyczne wizyty u stomatologa, aby przez długi czas cieszyć się zdrowymi zębami oraz pięknym uśmiechem.